Recent onderzoek van KWR naar de aanwezigheid van resten van bestrijdingsmiddelen in Nederlandse drinkwaterbronnen toont aan dat bestrijdingsmiddelen nog steeds een aanzienlijke druk uitoefenen op de kwaliteit van Nederlandse drinkwaterbronnen. Hoewel de belasting op oppervlaktewater licht lijkt af te nemen, neemt de druk op grondwaterbronnen juist toe. Uiterlijk in 2027 moet Nederland voldoen aan de normen uit de Kaderrichtlijn Water (KRW) en moeten alle aangewezen grond- en oppervlaktewateren een goede chemische kwaliteit hebben. Nederland is verplicht om water dat bestemd is voor drinkwaterproductie te beschermen, zodat de kwaliteit niet verslechtert en de zuiveringsinspanning voor de productie van drinkwater vermindert. Uit de Tussenevaluatie KRW 2024 blijkt dat de verschillende bronnen voor drinkwater nog altijd onder druk staan van verschillende stoffen, waaronder bestrijdingsmiddelen.
Bestrijdingsmiddelen in oppervlaktewater
Er zijn 156 verschillende bestrijdingsmiddelen of metabolieten gevonden bij de negen innamepunten van oppervlaktewater voor drinkwaterproductie. Bij alle innamepunten werd de norm voor bestrijdingsmiddelen op meerdere momenten overschreden.
Bestrijdingsmiddelen in grondwater
In 40% van de grondwaterwinningen voor drinkwaterproductie zijn resten van bestrijdingsmiddelen gevonden. In de helft van deze grondwaterwinningen zorgden resten van bestrijdingsmiddelen voor normoverschrijdingen. Ook in grondwaterwinningen gaat het om een diversiteit aan verschillende stoffen die zijn gevonden. Vooral freatische winningen, waarbij grondwater niet wordt afgeschermd door een slecht doorlatende bodemlaag, zijn kwetsbaar.
Actie nodig
Zonder aanvullende maatregelen is het onvermijdelijk dat drinkwaterbedrijven steeds meer inspanningen moeten leveren om aan de normen uit het Drinkwaterbesluit te voldoen. Dit is dus in strijd met het doel van de KRW. Het KWR-onderzoek onderstreept de urgentie van een brede aanpak om de verontreiniging bij de bron aan te pakken. Dit kan door het toelatingsbeleid voor bestrijdingsmiddelen aan te scherpen en ruimtelijke keuzes te maken om de uitstoot van bestrijdingsmiddelen naar bodem en water te verminderen. Ook is er meer aandacht nodig voor toezicht en handhaving van bestaande maatregelen en moet de bewustwording van agrariërs en burgers over de geboden en verboden rond het gebruik van bestrijdingsmiddelen worden vergroot.
Bekijk de factsheet over bestrijdingsmiddelen in drinkwaterbronnen
Helma Verberkt, directeur Artemis: “Door meer inzet op IPM/ICM met bijvoorbeeld biostimulanten, gerichte monitoringssystemen en inzet van biologische bestrijders en middelen wordt de afhankelijkheid van chemische middelen verlaagd en heeft positief effect op de waterkwaliteit.”
