Onlangs hebben de demissionaire ministers van LNV, Piet Adema en Christianne van der Wal, middels een brief de Tweede Kamer ingelicht over de inzet van LNV in Europa. In juni 2024 vinden de verkiezingen voor het Europees Parlement plaats. Daaropvolgend zal een nieuwe Europese Commissie (Commissie) worden benoemd die haar mandaat voor de periode 2024-2029 zal vaststellen. Adema en Van der Wal geven aan dat Nederland een ambitieuze agenda heeft, waarbij LNV binnen Europa met de Commissie en de andere lidstaten van de Europese Unie (EU) werkt aan verduurzaming van de landbouw, tuinbouw en visserij, en het herstel en behoud van de natuur. Daarbij zetten ze in op perspectief, eerlijke concurrentie en verdienvermogen voor boeren, tuinders en vissers, en anderzijds op kwalitatieve verbetering en behoud van de natuur, de wateren, het klimaat en de bodems.
De EU is een heterogene entiteit, waarin de lidstaten op geografisch, economisch en demografisch gebied van elkaar verschillen. Zo loopt Nederland als klein, dichtbevolkt, internationaal georiënteerd land, met grote druk op de schaarse grond door de uiteenlopende functies (wonen, landbouw, industrie, recreatie en natuur), dikwijls als eerste tegen grenzen aan waar later ook andere lidstaten tegenaan lopen. Dit dwingt ons voortdurend naar oplossingen te zoeken. De heterogeniteit van de EU-lidstaten noodzaakt ertoe om Europese regels dusdanig vorm te geven dat alle lidstaten er ook daadwerkelijk mee uit de voeten kunnen. Dat gebeurt nu nog te weinig. Nederland wil dat er in toekomstige voorstellen meer wordt gestuurd op doelen in plaats van dat middelvoorschriften worden gesteld. Dit voorkomt onwerkbare situaties op het boerenerf en geeft de agrarische ondernemers de ruimte om zelf te kiezen op welke manier zij produceren en werken aan verdere verduurzaming.
Nederland steunt het doel van de strategische dialoog om te komen tot een lange termijn toekomstvisie voor een bestendig landbouwbeleid die een brug slaat tussen concurrentievermogen, ruimte voor agrarisch ondernemerschap en een robuust verdienmodel en versterking van natuur en biodiversiteit. Deze dialoog is nodig voor de transitie van de agrarische sectoren en kan de verbinding tussen de sectoren, de samenleving en overheden Europa breed versterken.
Er zijn vijf speerpunten benoemd door LNV voor de inzet in Europa.
- Gezonde markt en keten met perspectief voor de boer en de visser inclusief aandacht voor plattelandsontwikkeling; Plattelandsontwikkeling, duurzame ontwikkeling van de landbouw en de visserij, voedselzekerheid en natuurherstel en -behoud vragen om concrete doelen en reële stimulering en vergoeding voor een evenwichtige balans tussen ecologie en economie.
- Transitie naar een duurzaam voedselsysteem; De transitie naar een duurzaam voedselsysteem is essentieel, mede in het licht van voedselzekerheid en open strategische autonomie, maar ook om voor boeren en vissers een verdienmodel te creëren dat ook in de toekomst robuust blijft. Naast de stimulering van de aanbodkant van een duurzaam voedselsysteem, is brede stimulering van de vraagkant op EU-niveau een aandachtspunt.
- Verbetering dierenwelzijn en diergezondheid;
- Gezonde bodem, water en lucht; Een veerkrachtig bodem- en watersysteem is een vereiste voor een natuurlijk functionerend ecosysteem en een duurzame landbouw. Het vormt de basis voor de voedselvoorziening en levert een belangrijke bijdrage aan de opgaven voor klimaat, water, biodiversiteit en stikstof.
- Versterking van biodiversiteit, natuurbehoud en natuurherstel; Het Nederlandse natuurbeleid is erop gericht om biodiversiteitsverlies te voorkomen en te komen tot biodiversiteitsherstel door de natuur en de biodiversiteit te versterken, deze zo min mogelijk te belasten en door de ecosysteemdiensten optimaal te benutten. Het Nederlandse natuurbeleid is verbonden met de grote maatschappelijke opgaven van dit moment, zoals de landbouwtransitie, de energietransitie, het tegengaan van - en het omgaan met - klimaatverandering, het versterken van natuurlijke en weerbare bossen, het vergroenen van de financiële sector, duurzame visserij en stedelijke ontwikkeling.
Het EU-beleid heeft grote invloed op het Nederlandse beleid. Vooral op de terreinen van landbouw, visserij en handel, maar ook op de terreinen van klimaat, natuur en milieu. Voor de realisatie van de transitie naar een volhoudbaar voedselsysteem en een gelijk speelveld is het essentieel dat Nederland met de Commissie en andere EU-lidstaten de krachten bundelt en samenwerkt op basis van wederzijds begrip en vertrouwen. In die samenwerking neemt LNV de volgende aspecten in acht: een coherente en consistente LNV-inzet en positiebepaling, een constructieve opstelling van Nederland (positieve grondhouding en ruimte voor flexibiliteit), beperking van de administratieve en uitvoeringslasten en meer coalitievorming met andere EU-lidstaten bij gezamenlijke doelen.
Vanuit Artemis zullen wij de komende periode de Europese verkiezingen nauwgezet volgen en in gesprek gaan met de potentiële nieuwe afgevaardigden vanuit Nederland in het Europese Parlement om de belangen van de producenten en distributeurs van biocontrol en biostimulanten te behartigen. Dit dient ook de transitie naar een volhoudbare duurzame land- en tuinbouw met zorg voor maatschappij en natuur.